Kamu kurumlarında çalışan personelin görevlerini etkin ve verimli şekilde yürütmesini sağlamak amacıyla performans değerlendirme sistemleri uygulanmaktadır. Özellikle güvenlik birimlerinde görev yapan personelin başarısı, doğrudan kamu düzeniyle ilgili olduğundan bu değerlendirmeler büyük önem taşır. Bu kapsamda Emniyet Genel Müdürlüğü Kurum İçi Bireysel Performans Değerlendirme Yönetmeliği doğrultusunda polis memurları başta olmak üzere tüm personel hakkında puanlama usulüyle performans değerlendirmesi yapılmaktadır.
Ancak kimi zaman bu değerlendirme sürecinde takdir hakkı geniş biçimde kullanıldığından, personel hakkında verilen puanlar objektiflikten uzak olabilir. Bu gibi durumlarda performans değerlendirme puanına itiraz etmek mümkündür ve hukuken belirli usul ve süreler içinde bu hak kullanılmalıdır.
Bu yazıda, performans değerlendirme puanına itiraz süreci, değerlendirme amiri yetkisi, idari başvuru ve dava yolları ele alınmaktadır.
Performans Değerlendirme Sisteminin Hukuki Temeli
Emniyet Genel Müdürlüğü Kurum İçi Bireysel Performans Değerlendirme Yönetmeliği, emniyet personelinin görev etkinliğini ölçmek ve hizmet kalitesini artırmak amacıyla çıkarılmıştır. Bu yönetmelik kapsamında her personel için yılda en az bir kez performans puanı verilir.
Değerlendirme sırasında şu kriterler esas alınır:
- Görev başarısı
- Disiplin durumu
- Meslekî gelişim
- Kişisel tutum ve davranışlar
Ancak uygulamada, değerlendirme amirinin takdir hakkını keyfi kullanması nedeniyle düşük veya haksız puan verilmesi sık karşılaşılan bir sorundur.
Performans Değerlendirme Puanına İtiraz Hakkı
Düşük performans puanı verilen personelin hem idari başvuru hem de idari dava açma hakkı bulunmaktadır.
a) Öncelikle İdari Başvuru
- İtiraz, değerlendirmeyi yapan amire veya üst makama yazılı dilekçeyle yapılır
- Başvuru süresi tebliğ veya öğrenme tarihinden itibaren 60 gündür
- Dilekçede somut hatalar açıklanmalı, belge ve tanıklarla desteklenmelidir
b) İdari Dava Açma
- Personel, idare mahkemesinde iptal davası açabilir
- Mahkeme, idarenin takdir yetkisini hukuka uygun kullanıp kullanmadığını denetler
- Keyfi puanlamaya karşı yargı denetimi mümkündür
Takdir Hakkı ve Yargı Denetimi
Takdir hakkı sınırsız değildir. Mahkeme şu hallerde değerlendirmeyi iptal edebilir:
- Somut ve objektif kriter yoksa
- Kişisel husumet şüphesi varsa
- Benzer personele farklı uygulamalar yapıldıysa
- Değerlendirme çelişkili veya dayanaksızsa
Bu durumda mahkeme yeniden değerlendirme yapılmasına karar verebilir.
Performans Puanlarının Hukuki Sonuçları
Düşük performans puanı, memur açısından şu sonuçlara yol açabilir:
- Terfi hakkının etkilenmesi
- Tayin sürecinin olumsuz etkilenmesi
- Ödül, başarı belgesi veya disiplin sicilinin etkilenmesi
Bu nedenle itiraz süreci hayati önem taşır.
Avukat Desteğinin Önemi
Sürecin sağlıklı yürütülmesi için:
- İtiraz ve dava dilekçeleri profesyonel hazırlanmalı
- Gerekirse bilirkişi incelemesi talep edilmeli
- Değerlendirme raporları karşılaştırmalı analiz edilmeli
Bir İdare Avukatı ile süreci yürütmek, hak kaybı yaşanmasının önüne geçer.
Sonuç ve Değerlendirme
Performans değerlendirme sistemi kamu hizmetinin verimliliğini artırmayı amaçlasa da, uygulamada haksız sonuçlar doğabilmektedir. Hak kaybına uğramamak için, düşük performans puanına karşı zamanında ve usule uygun itiraz yapılmalıdır.
Eğer siz de hakkında düşük veya hatalı puan verildiğini düşünüyorsanız, süreci bir uzmandan destek alarak yürütmeniz, kariyerinizi korumanın en etkili yoludur.
Av. Batın YILMAZ