Boşanma Davası Nasıl Açılır? Adım Adım Güncel ve Kapsamlı Rehber

Boşanma süreci, hem duygusal hem de hukuki açıdan zorlu bir süreçtir. Bu nedenle boşanma davası nasıl açılır sorusunun cevabı, süreci doğru yönetebilmek için büyük önem taşır. Türk Medeni Kanunu’na göre boşanma, belirli sebeplere dayanmalı ve usulüne uygun şekilde açılmalıdır. Bu rehberde, dava açma şartlarından gerekli belgelere, süreç içinde dikkat edilmesi gereken noktalardan sık yapılan hatalara kadar tüm aşamaları anlaşılır bir dille açıklıyoruz.

Boşanma Davası Açmadan Önce Bilmeniz Gereken Temel Noktalar

Boşanma davası, Türk hukukunda anlaşmalı boşanma ve çekişmeli boşanma olmak üzere iki temel kategoriye ayrılır. Dava açmadan önce hangi türün sizin durumunuza uygun olduğunu belirlemek, sürecin hızını ve sonucunu doğrudan etkiler.

Anlaşmalı Boşanma Şartları

Anlaşmalı boşanma için:

• Evliliğin en az 1 yıl sürmüş olması,
• Tarafların tüm konularda anlaşmış olması (nafaka, velayet, mal paylaşımı, tazminat, kişisel ilişki vb.),
• Anlaşmanın hâkim huzurunda bizzat beyan edilmesi gerekir.

Çekişmeli Boşanma Şartları

Taraflardan biri anlaşmıyorsa dava çekişmeli boşanma olarak ilerler. Bu durumda:

• Boşanma sebebi,
• Deliller,
• Tanıklar,
• Kusur durumu belirleyici olur.

Boşanma Davası Nasıl Açılır? Adım Adım Açıklama

Aşağıdaki adımlar, Türkiye’de boşanma davası açmak isteyen herkesin izlemesi gereken genel prosedürü içerir.

1. Boşanma Sebebinin Belirlenmesi

Boşanma davası, kanunda belirtilen bir veya birden fazla nedene dayanmalıdır. Türk Medeni Kanunu’nda yer alan başlıca boşanma sebepleri:

• Zina (aldatma)
• Hayata kast, pek kötü veya onur kırıcı davranış
• Suç işleme ve haysiyetsiz yaşam sürme
• Terk
• Akıl hastalığı
• Evlilik birliğinin temelinden sarsılması (şiddetli geçimsizlik)

Bu sebeplerden en sık kullanılanı şiddetli geçimsizliktir, çünkü hemen her tür uyuşmazlık bu kapsamda değerlendirilebilir.

2. Gerekli Belgelerin Hazırlanması

Boşanma davası açmadan önce aşağıdaki belgeler hazırlanmalıdır:

• Davacıya ait nüfus kayıt örneği
• Evlilik cüzdanı fotokopisi
• Boşanma sebebini destekleyen deliller
  • Mesaj kayıtları
  • WhatsApp yazışmaları
  • Fotoğraflar
  • Hastane raporları
  • Polis tutanakları
  • Tanık listesi
• Anlaşmalı boşanmada protokol
• Velayet ve nafaka talebi varsa buna ilişkin yazılı beyanlar

Belgelerin açık, okunabilir ve hukuken kabul edilebilir nitelikte olması gereklidir.

3. Dava Dilekçesinin Hazırlanması

Boşanma davası dilekçesi, sürecin en kritik kısımlarından biridir. Dilekçede:

• Boşanma sebebi,
• Kusur iddiaları,
• Delillerin listesi,
• Talep edilen nafaka türleri (tedbir, yoksulluk, iştirak),
• Maddi ve manevi tazminat talepleri,
• Velayet ve kişisel ilişki talepleri
  açık ve hukuka uygun şekilde yazılmalıdır.

Hatalı veya eksik bir dilekçe, davanın uzamasına ve hak kayıplarına yol açabilir. Bu nedenle bir avukat tarafından hazırlanması önemlidir.

4. Yetkili Aile Mahkemesine Başvuru

Dava, Aile Mahkemesi’nde açılır. Aile Mahkemesi yoksa Asliye Hukuk Mahkemesi görevlidir. Yetkili mahkeme:

• Eşlerin son 6 ay birlikte yaşadıkları yer mahkemesi,
• Bu yoksa davacının yerleşim yeri mahkemesidir.

Başvuru UYAP Vatandaş Portalı üzerinden veya fiziki olarak mahkemeye yapılabilir.

5. Harç ve Masrafların Ödenmesi

Boşanma davası açmak için bazı yasal masrafların ödenmesi gerekir:

• Başvuru harcı
• Peşin harç
• Tebligat giderleri
• Tanık ve bilirkişi ücretleri
• Vekalet ücreti (avukatla çalışılıyorsa)

İhtiyacı olan kişiler adli yardım talep ederek harçlardan muaf tutulabilir.

6. Dava Sürecinin Başlaması ve Tebligatlar

Dilekçe verildikten sonra mahkeme:

• Dilekçeyi karşı tarafa tebliğ eder,
• Cevap dilekçesi süreci başlar,
• Ön inceleme duruşması yapılır.

Bu aşamada hâkim, uyuşmazlık konularını tespit eder ve “sulh” mümkün mü diye değerlendirir.

7. Delillerin Sunulması ve Tanıkların Dinlenmesi

Çekişmeli boşanma davalarında süreç şu şekilde ilerler:

Delil Sunma

Taraflar ellerindeki:

• Ekran görüntüleri,
• Mesaj kayıtları,
• Ses kayıtları (hukuka uygun olanlar),
• Kamera kayıtları,
• Doktor veya polis raporları

gibi delilleri mahkemeye sunar.

Tanıkların Dinlenmesi

Tanıklar, tarafların iddialarını destekleyen en önemli unsurlardan biridir. Tanıkların:

• Olaylara bizzat şahit olması,
• Tarafsız olması,
• Bilgiyi kendi gözlemleriyle aktarması

davaya ciddi katkı sağlar.

8. Geçici Tedbirler: Velayet, Nafaka, Koruma Kararı

Mahkeme, dava devam ederken tedbir kararları verebilir:

• Tedbir nafakası
• Geçici velayet
• Eve yaklaşmama veya koruma kararı
• Müşterek konuttan bir eşin uzaklaştırılması

Bu kararlar, davanın sonucunu beklemeden eşlerin ve çocukların korunması için alınır.

9. Karar Aşaması ve Gerekçeli Karar

Tüm deliller toplandıktan ve tanıklar dinlendikten sonra hâkim karar verir. Karar:

• Boşanmaya,
• Nafaka ve tazminata,
• Mal paylaşımı taleplerine (ayrı dava ile görülür),
• Velayet ve kişisel ilişkiye

ilişkin hükümler içerir.

Gerekçeli Karar

Karar açıklandıktan sonra 1–2 hafta içinde gerekçeli karar yazılır. Taraflar bu karara 2 hafta içinde istinaf yoluna başvurabilir.

Boşanma Davası Ne Kadar Sürer?

• Anlaşmalı boşanma: 1–2 hafta içinde sonuçlanabilir.
• Çekişmeli boşanma: 1–3 yıl arası sürebilir.
• Tanık sayısı, delillerin yoğunluğu, mahkeme iş yükü süreyi etkileyen temel faktörlerdir.

Boşanma Davasında Kusur Durumu Neden Önemlidir?

Türk Medeni Kanunu’nda kusur; nafaka, tazminat ve hatta velayet üzerinde oldukça etkili bir faktördür.

• Ağır kusurlu eş, tazminat ödemek zorunda kalabilir.
• Diğer eşe yoksulluk nafakası bağlanabilir.
• Çocuğun üstün yararı gereği, kusurlu davranışlar velayet kararını etkileyebilir.

Boşanma Davası Açarken En Sık Yapılan Hatalar

• Hatalı veya eksik dilekçe
• Hukuka aykırı delil sunmak (gizlice alınmış ses kayıtları gibi)
• Tanıkların yanlış seçilmesi
• Taleplerin açık belirtilmemesi
• Delillerin süresinde mahkemeye sunulmaması
• Protokolde anlaşmazlık yaratabilecek belirsiz ifadeler

Bu hatalar davanın uzamasına veya kaybedilmesine yol açabilir.

Boşanma Davası Açmak İçin Avukat Zorunlu mu?

Hukuken avukat zorunlu değildir; ancak çekişmeli davalarda avukat desteği son derece önemlidir.
Avukat:

• Dilekçeleri doğru hazırlar,
• Delilleri hukuka uygun sunar,
• Hâkim karşısında sizi temsil eder,
• Hak kayıplarını önler,
• Süreci hızlandırır.

Eşlerin her birinin farklı avukatla temsil edilmesi gerekir. İyi bir boşanma avukatı hak kaybı yaşanma ihtimalinizi önemli ölçüde azaltır.

Sonuç Olarak

Boşanma davası, teknik bilgi ve hukuki prosedür gerektiren ciddi bir süreçtir. Doğru delillerin toplanması, nitelikli bir dilekçe hazırlanması ve sürecin profesyonelce takip edilmesi, davanın sonucunu doğrudan etkiler. Anlaşmalı boşanma daha hızlı sonuç verirken, çekişmeli boşanmada sürecin iyi yönetilmesi büyük önem taşır.

Eğer boşanma davası açmayı düşünüyorsanız, hak kaybı yaşamamak ve süreci en sağlıklı şekilde yönetmek için alanında deneyimli bir avukattan destek almanız oldukça önemlidir. Her boşanma dosyasının kendine özgü koşulları, delil yapısı ve hukuki gereklilikleri bulunur. Bu nedenle doğru yönlendirme, zamanında hazırlık ve profesyonel takip; hem sürecin hızlanmasına hem de haklarınızın korunmasına katkı sağlar.

Unutmayın, bu yazı genel bilgilendirme amaçlıdır ve her bireyin hukuki durumu farklıdır. Somut olayınıza uygun değerlendirme ve yol haritası için bir hukuk uzmanına danışmanız en doğru adım olacaktır.